Το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί πλέον ένα από τα βασικά θέματα θεσμικών και διαρθρωτικών αλλαγών που έχει αναλάβει να διεκπεραιώσει η κυβέρνηση ως μέρος των υποχρεώσεων που εκπορεύονται από το Μνημόνιο. Ως γνωστό, η Τρόικα έχει δώσει διορία στην κυβέρνηση μέχρι τα τέλη του έτους να υποβάλει μια ολοκληρωμένη και τεχνικοοικονομικά εφικτή πρόταση για τη δημιουργία ουσιαστικού ανταγωνισμού στην αγορά Η/Ε ενώ οι εκπρόσωποί της δεν έκρυψαν την κατ’ αυτούς ορθότερη λύση που δεν είναι άλλη από το σπάσιμο της ΔΕΗ, με την πώληση ορισμένων μονάδων της σε ανταγωνιστικά επιχειρηματικά οχήματα.
Η μαξιμαλιστική αυτή θέση των εκπροσώπων της Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ μπορεί να αναστάτωσε την ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, η ηγεσία της οποία δεν έχασε ευκαιρία για μια επίδειξη πυγμής και δημιούργησε ένα μικρό εγκεφαλικό στην κρατικιστικά προσανατολισμένη πολιτική ηγεσία, πλην όμως έθεσε το δάκτυλο επί των τύπων των ήλων. Όπως παρατηρεί ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «τα πράγματα έφτασαν εδώ που έφθασαν γιατί διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις αγνόησαν συστηματικά και με τον πλέον επιδεικτικό τρόπο τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει η χώρα για την προσαρμογή της εγχώριας αγοράς Η/Ε στα ευρωπαϊκά δεδομένα και κυρίως την κατάργηση των μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών δομών». Αυτή η συμπεριφορά όχι μόνο διαμόρφωσε ένα σοβαρό έλλειμμα πολιτικής αξιοπιστίας με την Ε.Ε., αλλά κυρίως στέρησε τη χώρα από τη δυνατότητα να εκμεταλλευθεί σε ευρωπαϊκή και περιφερειακή κλίμακα τις διαμορφούμενες πολιτικές και οικονομικές ευκαιρίες.
Ο μεγάλος χαμένος από τη μη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού όλα αυτά τα χρόνια είναι η ίδια η ΔΕΗ, την οποία υπό το έωλο πρόσχημα θωράκισής της έναντι του επερχόμενου ανταγωνισμού, πολιτικές ηγεσίες όλων των κυβερνήσεων, διοικητικά στελέχη και συνδικαλιστές απέτρεψαν με κάθε δυνατό τρόπο τον εκσυγχρονισμό της. Επιστράτευσαν δε με απόλυτη επιτυχία την τεράστια ροπή αδράνειας του κρατικού μηχανισμού έτσι ώστε η ΔΕΗ να αποφύγει μια ριζική εσωτερική αναδιοργάνωση και πλήρη διαχωρισμό μεταξύ παραγωγικών και εμπορικών δραστηριοτήτων και επιπλέον την κατεύθυναν να μην προχωρήσει στον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό του δικτύου μεταφοράς (που ήτο και μια βασική παράμετρος στη λειτουργία του ανταγωνισμού), να μην εκσυγχρονίσει όλα αυτά τα χρόνια την παραγωγική της υποδομή, να μην συνεργαστεί με ευρωπαϊκές και καταξιωμένες εταιρείες ηλεκτρισμού στην ανάπτυξη υποδομών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, να μη συμμετέχει στα ευρωπαϊκά δρώμενα και την εμπόδισαν να αναπτύξει ενεργό παρουσία στην αγορά ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη. Να θυμίσουμε μάλιστα ότι μέχρι πολύ πρόσφατα συνδικαλιστές και κυβέρνηση αντιδρούσαν έντονα ακόμα και στην δραστηριοποίηση της ΔΕΗ στις ΑΠΕ όπου μόλις το 2007 ιδρύθηκε η ΔΕΗ Ανανεώσιμες με σκοπό τη συμμετοχή της Επιχείρησης στην γρήγορα αναπτυσσόμενη αυτή αγορά, στην πρωτοπορία της οποίας είχε βρεθεί η ΔΕΗ στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Σήμερα η ΔΕΗ μπορεί να είναι υπεύθυνη για το 90% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας και να έχει 14.000 MW εγκατεστημένης ισχύος πανελλαδικά και να ελέγχει απόλυτα το δίκτυο διανομής και τις πωλήσεις προς τους καταναλωτές, πλην όμως παραμένει μια πλήρως εσωστρεφής εταιρεία, αδυνατώντας να τρέξει επενδύσεις με τους ρυθμούς που επικρατούν στην ευρωπαϊκή αγορά ή να κάνει τα απαραίτητα επιχειρηματικά ανοίγματα στην εγγύς περιφέρεια. Έχοντας παραμείνει προσηλωμένη στην αντίληψη μιας παραδοσιακής εθνικής εταιρείας, η ΔΕΗ δεν μπόρεσε ως όφειλε να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες αναδιάρθρωσης και αναδιανομής της αγοράς ηλεκτρισμού της ΝΑ Ευρώπης, που ξεκίνησαν πριν 10-12 χρόνια και έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί πλέον σήμερα, αποκτώντας μια παρουσία εκτός Ελλάδος. Τις ευκαιρίες καρπώθηκαν ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες οι οποίες έχουν πλέον αναπτύξει δραστηριότητα στην περιοχή αποκομίζοντας πολύτιμη εμπειρία και συμμαχίες έτσι που θα είναι αδύνατο για τη ΔΕΗ να εισέλθει σε νέες αγορές στη ΝΑ Ευρώπη, ακόμα και αν διαθέτει την απαραίτητο οικονομική και πολιτική ισχύ. Μια πρόγευση αυτού δοκίμασε η ΔΕΗ, αφού προσπάθειές της τα τελευταία 3-4 χρόνια να εισέλθει στις αγορές των FYROM, Μαυροβουνίου, Αλβανίας και Βουλγαρίας απέτυχαν οικτρά.
Η ΔΕΗ έχει σήμερα μια τελευταία ευκαιρία να ξεπεράσει τη διεθνή της απομόνωση αν κυβέρνηση, διοίκηση και συνδικάτα αποφασίσουν να επαναξιολογήσουν τη θέση της Επιχείρησης στο διεθνές και ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Με άλλα λόγια, η ΔΕΗ θα πρέπει να ξεπεράσει τις μονοπωλιακές και κρατικές της καταβολές και να κάνει τη μεγάλη υπέρβαση δημιουργώντας χώρο για τους ανταγωνιστές της στην ελληνική αγορά και με την ίδια να ψάξει το ταχύτερο για ευκαιρίες εκτός συνόρων. Με αυτόν τον τρόπο, η ΔΕΗ όχι μόνο θα βγει ανανεωμένη και ενισχυμένη από την όλη διαδικασία, αλλά θα αποκτήσει μια νέα οντότητα που θα της επιτρέψει την επανατοποθέτηση στην ελληνική αγορά και την επέκταση στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης. Αντίθετα, όσο η κυβέρνηση και η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ προσπαθούν απεγνωσμένα και με διάφορες αλχημείες να προστατεύσουν τη ΔΕΗ από τον ανταγωνισμό θα χειροτερεύουν τη θέση της αφού με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο η είσοδος νέων παικτών στην ελληνική αγορά είναι αναπόφευκτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου