Η διασύνδεση με Τουρκία έγινε, τα εμπόδια στις εξαγωγές ρεύματος παραμένου

Η ηλεκτρική διασύνδεση με την Τουρκία μπορεί να ολοκληρώθηκε, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για ανταλλαγές ενέργειας με τους γείτονες, ωστόσο τα θεσμικά προβλήματα της αγοράς στο σκέλος των εισαγωγών και των εξαγωγών παραμένουν και το κυριότερο, αντίκεινται στους σχετικούς κανονισμούς της Ε.Ε.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Χθες ανακοινώθηκε από το ΔΕΣΜΗΕ η θέση σε δοκιμαστική λειτουργία της διασύνδεσης του ελληνικού συστήματος με το τουρκικό. Το σύνθετο τεχνικά εγχείρημα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και από επιχειρηματικής πλευράς καθώς μετά από ένα μήνα και αφού ολοκληρωθούν οι δοκιμές θα ξεκινήσουν και οι εμπορικές συναλλαγές, με τις όποιες ευκαιρίες αυτό συνεπάγεται.

Το ερώτημα λοιπόν είναι μπορούν σήμερα να γίνουν ελεύθερες διασυνοριακές συναλλαγές, όχι μόνο στο σκέλος των εισαγωγών αλλά και στο σκέλος των εξαγωγών ;

Τα εμπόδια

Η απάντηση, σύμφωνα με πηγές της αγοράς του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρισμού, είναι ότι το κόστος της transit χρήσης του ελληνικού συστήματος για εξαγωγές είναι απαγορευτικό καθώς τα charge fees που επιβάλλονται (και στα οποία περιλαμβάνονται χρεώσεις όπως τα Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος αλλά και ο μηχανισμός ανάκτησης κόστους), φτάνουν τα 12 ευρώ η μεγαβατώρα. Πρόκειται για το ποσό που μπαίνει «καπέλο» σε όποιον επιχειρήσει να κάνει εξαγωγές από το ελληνικό σύστημα κυρίως προς την Ιταλία, όπου και οι τιμές είναι τέτοιες ώστε να μπορεί να συμφέρει το εμπόριο. Οι χρεώσεις αυτές δεν επιβάλλονται όταν εισάγεται ενέργεια π.χ. από τη Βουλγαρία.

Σύμφωνα με πηγές της αγοράς καθώς οι χρεώσεις είναι "ρυθμιζόμενες” και δε διαμορφώνονται ελεύθερα από τις ανάγκες της αγοράς λειτουργούν αποτρεπτικά για το διασυνοριακό εμπόριο κάτι που αντίκειται στους κανονισμούς όσο και στο πνεύμα της Ε.Ε. για την ενοποίηση των αγορών ηλεκτρισμού.

Και οι ευκαιρίες

Οι θεσμικές αγκυλώσεις δεν σημαίνουν ότι στην περίπτωση της νέας διασύνδεσης με την Τουρκία, δεν υπάρχουν ευκαιρίες, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η νέα διασύνδεση προσφέρει ευκαιρίες για εισαγωγές από την Τουρκία στις ώρες χαμηλού φορτίου (νυκτερινές ώρες, αργίες) και εξαγωγές προς την Τουρκία στις ώρες υψηλής ζήτησης. Ο λόγος είναι ότι στις ώρες χαμηλής ζήτησης οι τιμές χονδρικής στην Τουρκία είναι κατά μέσο όρο χαμηλότερες από αυτές που διαμορφώνονται στην Ελλάδα και μεγαλύτερες στις ώρες υψηλής ζήτησης.

Περιορισμένες ποσότητες – η πολιτική της Τουρκίας

Εκείνο πάντως που αρκετοί επισημαίνουν είναι ότι παρ’ ότι η ισχύς της νέας διασύνδεσης είναι αντίστοιχη με εκείνη της Βουλγαρίας, προσφέρει μεν μια καινούργια εναλλακτική οδό για ανταλλαγές ενέργειας, αλλά για σημαντικά μειωμένες ποσότητες συγκριτικά με εκείνες που γίνονται με τη Βουλγαρία. Διότι όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, στο συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο που συνδέονται τα δίκτυα Ελλάδας-Τουρκίας και Βουλγαρίας, δημιουργείται ένα "loop" (ένας κλειστός βρόγχος) γεγονός που θεωρητικά περιορίζει τις ανταλλαγές στα επίπεδα των 500 μεγαβάτ.

Επιπλέον εκφράζεται η άποψη ότι η τουρκική πλευρά θα ακολουθήσει μια πολιτική περιορισμού των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να μην πιεσθεί μέσω αυτών, προς τα κάτω η Οριακή Τιμή του συστήματος (τουρκική χονδρεμπορική αγορά), και καταστούν ζημιογόνες επενδύσεις δεκάδων δισ. ευρώ που έχουν γίνει στην ηλεκτροπαραγωγή από τουρκικές και ξένες επιχειρήσεις