Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Euro 2 Day ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τελευταίες εξελίξεις στον αγωγό TAP – Trans-Adriatic Pipeline – ο οποίος όταν κατασκευασθεί θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας και υποθαλασσίως στην Νότιο Ιταλία.
Το εν λόγω έργο αποτελεί προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας με την κοινοπραξία που το προωθεί ν’ αποτελείται από τρεις σημαντικές ενεργειακές εταιρείες τριών διαφορετικών κρατών, δηλ. την Statoil, την κρατική εταιρεία πετρελαίων της Νορβηγίας, τη EON, τη μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρισμού της Γερμανίας με ενδιαφέροντα και επενδύσεις στο χώρο των υδρογονανθράκων και την Ελβετική εταιρεία ηλεκτρισμού EGL.
Ο αγωγός TAP, η μελέτη του οποίου ξεκίνησε το 2004 από την EGL, η οποία και διαθέτει τις κατάλληλες προσβάσεις στην περιοχή, θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 10.0 έως 20.0 δισ. κυβικά μέτρα αερίου το χρόνο. Βασικοί προμηθευτές του TAP θα είναι το Ιράν (με το οποίο η EGL έχει ήδη συμβόλαιο για την αγορά 5.0 BCM’s) και η περιοχή της Κασπίας, όπου η Statoil συμμετέχει με ένα ποσοστό 25% στο κοίτασμα αερίου Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν, η παραγωγή από το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει το 2015/2016.
Λόγω του μεγέθους και εμπειρίας των εταιρειών που συμμετέχουν στην κοινοπραξία TAP και το σχετικά μικρό μήκος του αγωγού, το έργο, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 1.5 δισ. ευρώ, δεν αντιμετωπίζει ουδέν πρόβλημα στη χρηματοδότησή του, με αρκετές τράπεζες να ζητούν ήδη να εγγραφούν στον κατάλογο για το κοινοπρακτικό δάνειο (syndicated loan) που πρόκειται να συνάψει η κοινοπραξία.
Αξίζει ν’ αναφέρουμε ότι το συνολικό μήκος του αγωγού φθάνει τα 520 χλμ. και αφορά στη διαδρομή Νότια Ιταλία (Prindezi) – Αλβανία (την οποία θα διασχίζει ο αγωγός) τα Ελληνο-Αβλανικά σύνορα – Θεσσαλονίκη, όπου θα καταλήγει ο TAP.
Στη Θεσσαλονίκη ο TAP θα έρθει να δέσει με το ελληνικό σύστημα αγωγών και κυρίως με τον αγωγό που θα καταλήγει εκεί και θα προέρχεται από τα Ελληνο-Τουρκικά σύνορα (Κων/πολη – Κομοτηνή – Καβάλα – Θεσσαλονίκη).
Όπως παρατηρούν ειδικοί του χώρου, ο TAP πρόκειται για έναν εξαιρετικά ευφυή αγωγό, ο οποίος εκμεταλλεύεται το ήδη υπάρχον δίκτυο στην Τουρκία και στην Ελλάδα (π.χ. ο Ελληνο-Τουρκικός αγωγός είναι ήδη σε λειτουργία από το 2007) και τους αγωγούς που πρόκειται να κατασκευασθούν (π.χ. αγωγός Κομοτηνή – Θεσσαλονίκη).
Παρά τη μεγάλη οικονομική ισχύ και επιφάνεια των εμπλεκόμενων εταιρειών και την εξασφαλισμένη ποσότητα αερίου που θα μεταφέρει, τελευταίες πληροφορίες φέρουν το έργο ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα συνοχής, καθ’ ότι δεν έχουν ακόμη εξασφαλισθεί οι απαραίτητες άδειες για τη διέλευση του αγωγού μέσα από τις χώρες που θα διέλθει.
Στην περίπτωση της Ελλάδας σχετική αίτηση υποβλήθηκε αρχικά στη ΡΑΕ τον Ιούνιο του 2008 ενώ στη αρχή της εβδομάδας υποβλήθει επικαιροποιημένη αίτηση προκειμένου να την εξετάσει εκ νέου ο Ρυθμιστής. Εν τω μεταξύ, δημιουργήθηκε και ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής του Συστήματος Φυσικού Αερίου, ο ΔΕΣΦΑ, ο οποίος εμπλέκεται και αυτός στην αξιολόγηση του έργου και άρα σχετική αίτηση πρέπει τώρα να υποβληθεί και σε αυτόν.
Όπως επισημαίνουν ενεργειακοί αναλυτές το έργο του TAP παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τη χώρα μας καθ’ ότι:
(α) Αποτελεί μία επένδυση της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, τουλάχιστο ως προς το Ελληνικό σκέλος του, ενώ αναμένεται να δημιουργήσει περί τις 50 μόνιμες θέσεις εργασίας, πέρα από την σημαντική απασχόληση που θα προσφέρει κατά τη φάση κατασκευής του.
(β) Το Φυσικό Αέριο το οποίο θα προμηθεύεται η Αλβανία , θα διέρχεται μέσω Ελλάδας. Ως γνωστό η Αλβανία δεν διαθέτει δίκτυο φυσικού αερίου και είναι σταθερό το αίτημά της προς την Ελλάδα για την προμήθειά του μέσω του Ελληνικού συστήματος (εάν οι κυβερνήσεις των τελευταίων 10 ετών είχαν τα εθνικά συμφέροντα κατά νου, θα είχαν επισπεύσει των τροφοδοσία της Αλβανίας μέσω επέκτασης του δικτύου της ΔΕΠΑ και έτσι θα ενισχύετο η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών. Τώρα έρχεται ένας τρίτος να προσφέρει αυτή την υπηρεσία).
(γ) Ο ΤΑΡ μπορεί να προσφέρει μια πρόσθετη πηγή τροφοδοσίας φυσικού αερίου για την Ελλάδα αφού θα είναι σε θέση εάν χρειασθεί να ενισχύσει το Ελληνικό σύστημα με ποσότητες της τάξης του 1.5 -3.0 BCM’ s τον χρόνο.
(δ) H Statoil, από τους βασικούς μετόχους του TAP και από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγούς εταιρείες του κόσμου, έχει εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον για συμμετοχή σε έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα μόλις η κυβέρνηση προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό.
Όμως παρά τα σαφή πλεονεκτήματα του TAP για την ελληνική πλευρά, σύμφωνα με τους ανωτέρω αναλυτές φαίνεται ότι υπάρχει σοβαρή αντίδραση για το έργο στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης, για τρεις συγκεκριμένους λόγους.
Πρώτον, ο TAP εμφανίζεται ευθέως ανταγωνιστικός του αγωγού ITGI που προωθεί η ΔΕΠΑ μαζί με την Ιταλική Edison και την τουρκική BOTAS. Ένας αγωγός ο οποίος και αυτός θα προμηθεύεται αέριο από την λεκάνη της Κασπίας και θα το μεταφέρει στη Νότια Ιταλία μέσω μίας όμως αρκετά μεγαλύτερης διαδρομής αγωγού επί Ελληνικού εδάφους και υποθαλασσίως (και που αντιστοιχεί και σε πολύ μεγαλύτερες εργολαβίες).
Δεύτερον, η κατασκευή και λειτουργία του αγωγού είναι μια εντελώς ανεξάρτητη υπόθεση που δεν ελέγχεται από το κράτος και άρα δεν υπόσχεται προμήθειες για το πολιτικό προσωπικό και τους τοπικούς άρχοντες.
Τρίτον, η κυβέρνηση των ΗΠΑ τις τελευταίες εβδομάδες εξασκεί αφόρητες πιέσεις στην Ελληνική πλευρά για να μην αδειοδοτήσει τον TAP, αφού το 50% και πλέον του αερίου που θα μεταφέρει, θα προέρχεται από το Ιράν, κατά του οποίου έχει κηρυχτεί εμπορικός αποκλεισμός από τη Δύση, λόγω του πυρηνικού του προγράμματος (και παρά το γεγονός ότι η Τουρκία προμηθεύεται ήδη το 20% των αναγκών της σε αέριο από το Ιράν ακόμα και τώρα!).
Όπως επισημαίνουν στο energia.gr παράγοντες της αγοράς, η κατάσταση για το TAP στην Ελλάδα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο μετά από μήνυση και αγωγή που κατετέθει πριν λίγες ημέρες στα δικαστήρια των Αθηνών κατά της Statoil, βασικού μετόχου του TAP, από πρώην σύμβουλο του έργου και γνωστό στέλεχος του ενεργειακού τομέα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την αγωγή η Statoil ανέθεσε επ’ αμοιβή σε βρετανική εταιρεία εμπιστευτικών ερευνών, να διερευνήσει σε βάθος τις επαγγελματικές δραστηριότητες και την οικονομική κατάσταση του εν λόγω στελέχους και να επισημάνει τα τρωτά του στοιχεία, και ελλείψει αυτών να τα κατασκευάσει, ώστε αυτά να χρησιμοποιηθούν εις βάρος του. Στην συνέχεια η Statoil, με την εμπιστευτική έκθεση ανά χείρας, την οποία και διέρρευσε τεχνηέντως σε άλλες εταιρείες με τις οποίες ήδη συνεργάζετο ή επρόκειτο να συνεργασθεί το εν λόγω στέλεχος, απαίτησε την απομάκρυνση του από τον TAP. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο η Statoil διαρρέοντας την άνω έκθεση στις διάφορες εταιρείες δεν παρέλειπε να υπογραμμίσει την αφερεγγυότητα και ακαταλληλότητα του στελέχους με αποτέλεσμα τον επαγγελματικό του διασυρμό σε διεθνές επίπεδο.
Νομικοί κύκλοι που γνωρίζουν την υπόθεση παρατηρούν ότι η ανωτέρω μήνυση έχει προβληματίσει την Νορβηγική πετρελαϊκή λόγω των σοβαρών επιπλοκών που ενδέχεται να δημιουργήσει στην εγκαλούμενη στην Ελλάδα και στην ΕΕ, αλλά και των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η όλη υπόθεση στην πορεία του έργου. Διότι εν αναμονή της εκδίκασης της υπόθεσης το πλέον πιθανό είναι να κατατεθεί από τον ενδιαφερόμενο αίτηση ασφαλιστικών μέτρων εναντίον της κοινοπραξίας TAP Α. G και της Statoil, με στόχο να εμποδίσει την αδειοδοτική διαδικασία του αγωγού μέσω της ΡΑΕ και του ΔΕΣΦΑ. Κάτι τέτοιο θα είχε ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο για την δημόσια εικόνα του ΤΑΡ και της προόδου του έργου, με αποτέλεσμα να δώσει το προβάδισμα στους άλλους ανταγωνιστικούς αγωγούς στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, παρατηρούν οι ανωτέρω νομικοί κύκλοι έκπληξη έχει προκαλέσει η σπουδή την οποία έδειξε μια εταιρεία του μεγέθους και επιπέδου της Statoil για να απομακρύνει έναν απλό σύμβουλο, εμπιστευόμενη μία μάλλον πρόχειρη και διάτρητη έρευνα διακινδυνεύοντας την καλή της φήμη και το ιστορικό της όνομα. «Μυστήριο καλύπτει την ανορθόδοξο αυτή επιλογή της Statoil, η οποία φαίνεται ότι κάτι προσπαθεί να κρύψει για να καταφεύγει σε τέτοιου είδους μεθοδεύσεις», παρατηρεί Βρετανός δικηγόρος που γνωρίζει την υπόθεση. Πάντως, το ζημιωθέν στέλεχος φαίνεται αποφασισμένο να προβεί σε κάθε νόμιμη ενέργεια προκειμένου να υπερασπισθεί την επαγγελματική του υπόληψη και ακεραιότητα και να ξεκαθαρίσει το όνομα του από τις ανυπόστατες κατηγορίες της Νορβηγικής πετρελαϊκής. Η συνέχεια της υπόθεσης πάντως φαίνεται ότι κρύβει πολύ σασπένς και αρκετό παρασκήνιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου